Giáng Sinh xưa - Déjà vu? (7)

Về đến nhà, trời đã nhá nhem tối.  Tôi ở căn hộ mãi ở tầng trên cùng, tầng ba, nên phải leo cầu thang hai vòng mới đến nơi.  Hôm nay lại phải quảy cái túi sách nặng cỡ mấy chục cân trong khi bụng đang đánh trống và sôi sùng sục, tôi thở hổn hển, thả phịch túi sách xuống sàn trong khi tay thò vào giỏ tìm chìa khóa.  Cả buổi chiều ngồi trên bus, kẹt xe hơn ba mươi phút, trong khi nếu đi bộ thì sẽ không quá mười lăm phút, đầu óc tôi không thể nghĩ gì khác hơn ngoài cuộc đối thoại kỳ quặc với giáo sư Reynolds trước đó.  Rồi hình ảnh Jacqueline tay trong tay với một người trai trẻ ở công viên W. cũng khiến tôi hơi xáo trộn.  Kim thì dạo này cứ cách vài ngày là nghỉ ốm.  Rốt cuộc, chuyện gì đang xảy ra với những người chung quanh tôi thế này?

Vì trời đã bắt đầu trở lạnh nên tôi không thể ngồi ở bậu cửa sổ như mọi khi mà phải đóng cửa sổ lại và bật sưởi.  Thời tiết ở đây thật bất thường, một ngày có đủ bốn mùa, thật lạ.  Buổi sáng là mùa xuân, trời mát; đến trưa là hè, hơi nóng; chiều chạng vạng là mùa thu, se lạnh; và đêm đến sẽ là mùa đông, lạnh cóng.  Hôm nay quả là một ngày đặc biệt, hai sự kiện lớn vừa xảy ra khiến tôi không thể tập trung đọc truyện như mọi ngày được nữa.  Mệt mỏi, tôi ăn vội tô mì gói vừa nấu, đi tắm, pha cốc trà thảo mộc rồi leo lên giường, nhìn đống sách vừa mang về mà ngán ngẩm, trong đầu cứ âm vang những lời giáo sư R vừa nói khi nãy. “Tôi không phải cố gắng gây ấn tượng với bất cứ ai”.  Nhưng ông ta ở cái vị trí khác, vị trí của ông ta cao chất ngất, nên ông ta mới ngạo nghễ nói được câu đó.  Còn tôi, ở hiện tại, liệu có đủ dũng cảm phát biểu như thế không?  Mà kỳ thực, tôi chẳng hề có ý định gây ấn tượng cá nhân gì với ai cả.  Đơn giản là tôi chỉ muốn mình hiểu những gì người ta đang nói, và để tham gia những cuộc trò chuyện như thế buộc tôi phải biết cái gì đó.  Nhưng rốt cuộc, phía sau những cuộc trò chuyện này là gì?  Có lợi lộc gì cho ai?  Một đám trí thức gặp nhau tán gẫu, đấu láo, xong tan hàng thì ai cũng có cuộc sống riêng tư phải lo toan.  Tôi giật mình.  Thời gian này đúng là tôi cực kỳ xao lãng trong công việc, mà đây mới là điều có thật và có một tầm quan trọng nào đó trong cuộc sống của tôi.  Giả sử, tôi lơ ngơ mù tịt không biết gì về lịch sử hội họa thời Phục Hưng Châu Âu, họa sĩ nào cấp tiến hay bảo thủ, ai đã sưu tập đa số các tác phẩm của họ, v.v. thì giá trị của tôi có vì thế mà sút giảm đi không?  Hoặc sự kiện Hemingway đã sống một thời gian ở Paris, đã làm gì, đã quen với danh họa Picasso tại đấy hay những người nổi tiếng nào khác, nếu tôi rành rọt mọi việc đến chân tơ kẽ tóc hoặc vui vẻ không biết gì cả, thì trái đất có vì thế mà ngừng quay không?  

Càng nghĩ, tôi càng thấy mọi việc trở nên sáng tỏ.  Tôi rất thích Jacqueline và hội bạn của bà, nhưng có lẽ tôi không thuộc về thế giới ấy.  Bản chất sinh hoạt của họ, thực ra một phần cũng là do bệnh nghề nghiệp.  Đa số họ làm công tác giảng dạy, khảo cứu, biểu diễn, thế nên họ thích trao đổi, tranh luận, đó là lẽ đương nhiên vì đó thuộc chuyên môn của họ.  Có thể họ cũng chẳng có nhu cầu phải chứng tỏ bản thân như tôi đã nghĩ.  Chỉ đơn giản, họ thích làm những việc đó, như một thú tiêu khiển, thế thôi.  Và nếu họ thích tranh luận, họ cứ làm điều mình thích.  Tôi không thích tranh luận, thì tôi không phải tham gia.  Ai cũng có quyền sống theo bản chất và sở thích của mình, đây lại là xứ sở của tự do, như người Mỹ vẫn thường luôn tự hào về đất nước của mình, cớ sao tôi lại tự đặt gông cùm vào người rồi mệt mỏi vì nó?

Tôi kéo túi sách lên giường, tò mò mở ra xem mình đã lôi cái quái quỷ gì về nhà, bụng bảo dạ giờ đây ta đã có tự do, cứ xem mình thích cái gì thì tìm hiểu về cái ấy, quan trọng là phải vui với điều mình làm.  Chợt nhớ đến một câu nói thường hay được lặp đi lặp lại trong các phim Hồng Kong tôi từng xem năm xưa: “miễn cưỡng không có hạnh phúc”, tôi bật cười thành tiếng.  Đúng rồi, miễn cưỡng thì không có hạnh phúc!  Đời đơn giản đến thế thôi ư?!

Đêm nay trăng sáng vằng vặc, bầu trời đêm trong vắt không một gợn mây.  Tôi vui vẻ vớ lấy cuốn nhạc lý, ôn lại các ký hiệu nhạc, rồi với tay bật radio để nghe những bản giao hưởng đặc biệt về đêm.  Hôm nay không có nhạc, mà lại có opera.  “Le mariage de Figaro”, một vở opera kinh điển do thiên tài âm nhạc Mozart biên soạn.  Phần overture thật dài, thật hoành tráng, tôi nghe mà sởn gai ốc, cảm giác lâng lâng như đang trôi nổi trong biển nhạc phản chiếu ánh trăng bạc ngoài kia.  Lũ chim vốn thường tụ tập làm tổ và ríu rít suốt ngày trên cây sồi bên ngoài cửa sổ kia giờ đã bỏ đi đâu hết.  Gió cũng như ngừng thổi, xe cộ thưa thớt rồi vắng hẳn.  Không gian lúc này thật tịch mịch, tĩnh lặng gần như tuyệt đối, thế giới hiện tại hoàn toàn trống vắng, chỉ còn có tôi và Mozart và những đợt sóng nhạc hòa quyện cùng ánh trăng huyền ảo ngoài kia, cuộn trào miên man từng đợt, đổ xô, mời gọi, rộn rã.  Nhạc của Mozart là thế, luôn làm cho người nghe phải rạo rực, bứt rứt không yên, mạnh mẽ nhưng lại du dương, trầm bổng, cảm giác cứ như đang phiêu lãng đâu đó trên những tầng mây tít tắp.  Rồi ký ức những ngày thơ lại ùa về, với những buổi trưa vắng buồn chán chỉ có chiếc radio cũ kỹ làm bạn cùng những concerto cổ điển, hoặc thi thoảng những vở opera mà nghe chẳng hiểu gì ráo!  Bây giờ tôi nghe vẫn chẳng hiểu gì, nhưng sự cảm thụ âm nhạc lại ở một cấp độ hoàn toàn mới … Mắt tôi díu lại, không gì cưỡng lại được cơn buồn ngủ đang ập tới.  Tôi thiếp đi giữa những cao trào của vở diễn, trong mơ lại thấy mình đang ở nhà hát, mặc trang phục của người châu Âu thời Mozart, nhưng tôi lại không tài nào thấy được mặt của hai người bạn đi cùng lúc ấy.  Mãi rất lâu về sau này, khi xem phim “Amadeus”, tôi bàng hoàng thấy cảnh tượng trong nhà hát khi đang diễn vở này sao rất giống giấc mơ đêm ấy, sống động đến từng chi tiết nhỏ.  Phải chăng đó là tiền kiếp của tôi?  Một dạng déjà vu thật khó diễn giải?